رله فن ماشین جزو اجزای مهم در سیستم خنک کاری موتور محسوب می شود که مسئولیت کنترل عملکرد پروانه رادیاتور را بر عهده دارد و کمک می کند تا دمای موتور تنظیم شود. رله فن با دریافت پیام از کامپیوتر مرکزی یا ECU و فعال کردن فن، تا زمان رسیدن موتور به دمای استاندارد کار می کند. این فرآیند از داغ شدن بیش از حد موتور جلوگیری کرده و جزو قطعاتی است که ممکن است دچار خرابی شود. در مطلب پیش رو علاوه بر آنکه خواهیم گفت که رله چیست و چگونه کار میکند؟ به علائم خرابی آن نیز خواهیم پرداخت. مهم ترین علائم خرابی رله فن ال نود شامل داغی بیش از حد موتور، کار کردن مداوم فن ها و … می باشد.
رله فن چیست؟
رله فن را می توان یک سوئیچ برقی دانست که نقش مهمی در فعال شدن یا غیرفعال شدن پروانه رادیاتور دارد. رله بر اساس دمای موتور اقدام به روشن یا خاموش کردن فن می کند و عملکرد اصلی آن تنظیم جریان هوا از طریق رادیاتور است. هنگامی که دمای موتور بیشتر از حد مجاز شود، رله باعث می شود تا فن رادیاتور فعال شود و گرمای اضافی را دفع کند. این قطعه در نزدیکی رادیاتور نصب می شود و اطلاعات بسیار مهم را از سنسور دمای موتور دریافت خواهد کرد. در صورتی که رله خراب شود دمای موتور به بالاتر از حد استاندارد می رسد که این مساله می تواند آسیب ها و خسارات زیادی را به صاحب خودرو وارد کند. معمولا خرابی این قطعه در فصل تابستان بیشتر است. به طور مثال دلایل خرابی رله فن کولر در تابستان افزایش بیش از حد دمای موتور و عدم کنترل آن توسط این قطعه می باشد.
رله فن ال نود کجاست؟
با توجه به توضیحاتی که راجع به عملکرد و ساختار رله دادیم قطعا به خوبی متوجه می شویم که محل تعبیه آن در نزدیکی موتور و رادیاتور است تا بتواند با عملکرد بهینه خود، فن رادیاتور را فعال و گرمای اضافی را دفع کند. همچنین قرارگیری رله در نزدیکی این بخش کمک می کند تا اطلاعات بسیار مهم از سنسور دما و کامپیوتر مرکزی ECU دریافت شود و در صورت خرابی، امکان تعویض آن به آسانی فراهم شود. اگر متوجه شدید که فن ال نود کار نمی کند به نزدیک ترین تعمیرگاه تخصصی رنو شرق تهران مراجعه کنید.
انواع رله ماشین
1-رله حرارتی:
مهم ترین وظیفه این رله، حفاظت از موتورهای الکتریکی در برابر اضافه بار می باشد. این رله بر اساس جریان نامی موتور و آمپراژهای مختلف، در رنج های متفاوت تولید می شود.
2-رله مغناطیسی:
عملکرد این رله بر اساس مغناطیس است و می توان آن را به فیوز تشبیه کرد. زیرا از مدارهای موجود در برابر اتصال های کوتاه محافظت می کند. با این تفاوت که فیوزها می سوزند اما رله مدار جریان را قطع خواهد کرد.
3-رله کنترل فاز :
این رله وظیفه کنترل فاز را بر عهده دارد و از دیگر وظایف آن نیز می توان به توالی، قطع و عدم تعادل فاز نیز اشاره کرد. این رله ها به منظور محافظت از الکتروموتور، سریعا مدار را قطع می کنند و می توان آن ها را جزو رله های کنترل کننده طبقه بندی کرد.
4-رله کنترل بار:
این رله از موتورهای الکتریکی در برابر افزایش بار محافظت به عمل می آورد و از آسیب های احتمالی جلوگیری می کند. این رله ها از دو فاز شدن یا سوختن کامل موتورهای 3 فاز جلوگیری خواهند کرد.
5-رله زمانی:
این رله ها اتوماتیک هستند و بسیار پرکاربردند. عملکرد رله های زمانی بر اساس زمان بندی تعریف شده برای آن ها می باشد و وظیفه کنترل مدار را بر عهده دارند.
6-رله هیدرولیکی:
وظیفه این رله ها تاخیر در مدار است. هنگامی که برق به رله راه پیدا می کند مقداری روغن در آن جابجا شده و برای بازنگشتن روغن به محل قبلی، زمانی به عنوان زمان تاخیر درنظر گرفته می شود و رله هیدرولیکی موظف به ایجاد این تاخیر می باشد.
علائم خرابی رله فن
در صورت مشاهده هر کدام از علائم زیر باید سریعا به نزدیک ترین تعمیرگاه مجاز در شهر خود مراجعه کنید. اگر رله نیاز به تعویض داشت از قطعات باکیفیت و اورجینال استفاده کنید. در غیر این صورت شاهد خرابی زودهنگام آن خواهید بود. علائم زیر نشان دهنده خرابی رله می باشند:
- داغی بیش از حد موتور: اگر در حین رانندگی متوجه شدید که دمای موتور به شدت افزایش پیدا کرده و گرمای آن از طریق فن و رادیاتور دفع نمی شود احتمالا با خرابی رله فن مواجه شده اید.
- از کار افتادن فن های خنک کننده: زمانی که فن های خنک کننده موتور از کار می افتند به این معناست که رله خراب شده و قادر به ارسال دستور برای روشن و خاموش شدن فن ها نیست.
- دائم کار کردن فن ها: هنگامی که رله خراب باشد و قادر به ارسال دستورات لازم به فن نباشد شاهد کار کردن مداوم آن ها خواهیم بود که این مساله می تواند باعث آسیب به فن ها نیز بشود.
- روشن شدن چراغ هشدار: هنگامی که چراغ های هشداردهنده روشن می شوند نشانه و علامت بروز مشکل است. در این حالت باید به سراغ بررسی رله فن کولرو خودرو بروید.
- افت راندمان سیستم تهویه مطبوع: اگر رله هیچ مشکلی نداشته باشد بخش های مرتبط از جمله سیستم تهویه مطبوع به خوبی کار می کنند. در غیر این صورت نشانه ای از خرابی این قطعه است که باید در صورت نیاز آن را تعمیر یا تعویض کنید.
نحوه تعویض رله فن ال 90
- ابتدا مطمئن شوید که موتور خودرو خاموش است. کابل های باتری را جدا کنید تا از بروز حوادث الکتریکی جلوگیری شود.
- موقعیت رله را پیدا کنید. معمولا این قطعه در نزدیکی موتور یا در جعبه فیوز خودرو قرار می گیرد. برای دسترسی دقیق به موقعیت آن می توانید به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید.
- رله معیوب را جدا کنید. برای این کار از ابزار مخصوص کمک بگیرید. رله ها به طور کشویی جابجا می شوند و نیازی به اعمال فشار نیست.
- رله جدید را نصب کنید و مطمئن شوید که به درستی در جای خود قرار گرفته است.
- باتری را به طور مجدد در جای خود وصل کنید و موتور را روشن کنید تا از عملکرد مناسب رله مطمئن شوید.
اگر شما یک فرد حرفه ای نیستید و با نحوه تعویض رله فن ال 90 آشنایی ندارید بهتر است که این کار را به تعمیرگاه تخصصی ال نود در تهران بسپارید و به هیچ عنوان به طور خودسرانه قطعات خودرو را باز و تعمیر نکنید.
علت سوختن مکرر رله فن ال 90
مهم ترین علت سوختن رله فن ال 90 استهلاک موتور فن می باشد. به این معنا که با افزایش استهلاک موتور، آمپر بالا می رود و فشار زیادی به رله وارد می کند. این مساله موجب می شود تا رله در فواصل زمانی کوتاه بسوزد و به تعویض نیاز پیدا کند. اما تنها مستهلک شدن موتور فن باعث سوختگی رله نمی شود. بلکه کثیف بودن رله یا نصب رله خراب نیز زمینه را برای سوختگی آن فراهم می کند. همچنین می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خراب شدن ECU
- تخلیه متناوب جریان الکتریکی از مدار فن
- انقباض سریع بین مدارها
رله فن ال 90 دور تند
رله فن دور تند ال 90 موظف است جریان برق را به فن رادیاتور منتقل کرده تا در مواقع لزوم، فن با دور تند یا سرعت بالا کار کرده و موتور را خنک نگه دارد. اهمیت استفاده از رله ال نود با دور تند شامل موارد زیر است:
- بهبود عملکرد سیستم خنک کاری: این قطعه که به موقع فن رادیاتور را به کار می اندازد از گرم شدن بیش از حد موتور جلوگیری می کند و عملکرد سیستم خنک کاری را بهبود می بخشد.
- کاهش خطرات احتمالی: همان طور که می دانید افزایش دمای بیش از حد موتور خطرات زیادی از جمله جوش آوردن، یاتاقان و… را به همراه دارد. به همین دلیل رله فن با دور تند به افزایش ایمنی کمک زیادی خواهد کرد.
- صرفه‌جویی در هزینه های تعمیرات: اگر از رله باکیفیت و اورجینال استفاده کنید از عمری طولانی برخوردار خواهد بود و نیازی به تعویض های مکرر نخواهد داشت. از آنجایی که این قطعه از بروز خرابی های ناگهانی در سیستم خنک کننده پیشگیری می کند، کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری خودرو را به دنبال خواهد داشت.
رله فن صورتی ال نود
رله فن صورتی به شکلی طراحی و تولید شده که در مواقع اضطراری، از افزایش دمای بیش از حد در موتور جلوگیری کند. اگر این قطعه به درستی کار نکند دمای موتور به قدری افزایش پیدا می کند که منجر به آسیب های جدی به موتور و قطعات خودرو خواهد شد. با خرابی این قطعه شاهد عدم عملکرد فن در دور تند و نوسانات دمایی خواهیم بود.
تست رله فن ال 90
برای آنکه بتوانید رله ال 90 را تست کنید باید به این قطعه دسترسی داشته باشید. بعد از دسترسی، رله ها را از سوکت جدا کنید و مواردی مانند سولفاته شدن و آب شدگی را بررسی کنید. سپس پایه 30 را چک کرده و مطمئن شوید که برق مثبت دارد. اگر برق وجود نداشت باید سیم کشی مدار و فیوز فن تست شوندو
بعد از مرحله فوق باید پایه 85 و 86 را با لامپ تست چک کرده و مطمئن شود که یک پایه مثبت و پایه دیگر منفی است. اگر رله در جای خود قرار دارد، به طور دستی و توسط یک سیم به رله برق منفی دهید و رله را به طور دستی فعال کنید. در این شرایط می توان متوجه شد که آیا موتور فن ها به حرکت می آیند یا خیر؟
معمولا تشخیص این مورد توسط دستگاه دیاگ قابل انجام است. اگر تا کنون تست رله را انجام نداده اید می توانید با مراجعه به کلینیک تخصصی رنو، تست دیاگ انجام دهید.